CBRNTL NO PARSEIRU DISKUTE SISTEMA DADUS NO ANALIZA LAKUNA RELASIONA DIREITU EhD IHA TL

 

Dili-18/09/2025-Média Defisensia, Community Based Rehabilitation Network Timor-Leste (CBRNTL), hamutuk ho ministerium, parseiru relevante no ONG sira, realiza workshop hodi diskute kona-ba “Hametin Sistema Dadus no Analiza Lakuna sira kona-ba Direitu Ema ho Defisensia iha rai-laran hodi halo dezenvolvimentu ho inkluzivu la husik ema ida iha kotuk.

Diretora Ezekutivu CBRNTL, Norberta Soares hatete, apresia ba parseiru sira hotu nia presensa, iha atividade ohin, atu diskute no tau ideia hamutuk relasiona ho dadus no haree ba lakunas sira ne’ebé enfreta hela ba futuru atu haree no fó oportunidade ba ema hotu liliu maluk feto sira ho inkluzivu.

“Agradese ba parseiru sira  hotu ohin presensa iha ne’e ita hatene katak mai ho komprimisiu boot ida atu bele avansa inkluzaun, nune’e mak uza oportunidade hodi halo konsultasaun no hametin liutan ita nia politika no hametin asaun ne’ebé inkluzivu no dadus mós inkluzivu maka xave ba dezenvolvimentu ne’ebé inkluzivu. Ita hasoru malu iha workshop atu fahe ba malu, ita nia esperiensia no hanoin diak sira kona-ba inkluzaun ba EhD iha TL espesifikamente liga ho dadus. Tanba ita hatene TL atu protese no hakonu direitu EhD liuhusi ratifikasaun konvensaun diretur EhD no aprovasaun implementasaun ba Planu nasional EhD. Nune’e ita hatene dezafiu no kritiku boot ne’ebé nafatin hasoru mak falta dadus ne’ebé mak desagrega  no dadus ne’ebé inkluzivu se dadus laloos difisil tebes mai ita ba ministeriu no ONG oinsa ita bele planeia atividade programa, hodi responde ba politika ne’ebé efektivu nomos aloka rekursus no halo monitorin no responde ba lakuna ne’ebé EhD hasoru liuliu feto no labarik defisensia ”, Dehan Diretora CBRNTL, iha Salaun Kafe Tauwer Fatuhada, Dili, 18/09.

Iha fatin hanesan Diretor Nasional Pessoas Portadora Defisensia, Domingos H. Maia, sente kontente tebes ho atividade ne’e oinsa atu tau ideia hamutuk no haree ba dadus sira. Nune’e ba oin iha parte balun hatudu dadus kona-ba EhD, ita preparadu ona no dadus sira ne’e sei rai hamutuk iha relatoriu hodi haruka ba Zenebra iha tinan ne’e.

“Hau hanoin atividade ohin no aban importante tebbes antes realiza atividade ne’e CBRNTL koordena ho MSSI hanesan lidera planu asaun ba EhD atividade di’ak tebes ba ita hotu, nune’e informasaun hotu ita bele integra ona ita hotu hatene katak ita finaliza ona relatoriu Timor-Leste iha tempu badak sei haruka ba iha Zenebra, informasaun ne’ebé iha mai husi ministerium, implementador ba planu asaun nasional ba EHD formasaun no dadus mai husi ita hotu. Maibé ita tenke rekoinese dadus ne’ebé ita fornese sedauk integra no dadus balu sei iha lakunas ba ita, hodi fornese informasaun ba iha sekretariadu. Tanba ne’e ho atividade  bele ajuda ita husi parte governu no ONG sira hodi hadia lakunas ne’ebé durante ne’e hasoru ita bele integra informasaun hotu ba asuntu EhD nian”, Afirma Diretor Nasional Pessoas Portadora Defisensia.

Diretor ne’e salienta tan, husu ba partisipante sira hotu atu nafatin halo diskusaun saida mak durante ne’e sai hanesan lakunas ba ita hotu favor nafatin halo diskusaun. Nune’e bele hamosu dadus ne’ebé di’ak, atu integra mós asuntu defisensia iha ita nia instituisaun ka servisu fatin.

Tuir Representante Xefe UN Women iha Timor-Leste, Liliana Amaral argumenta, UN Women nafatin apoiu no servisu hamutuk ho governu Timor-Leste no ONG sira, hodi haree ba asuntu planu asaun nasional ba EhD iha rai-laran, apresia tebes ba atividade ne’e hodi diskute kona-ba dadus no tau ideia hamutuk ba lakunas ne’ebé durante ne’e hasoru iha tereñu, oinsa ba futuru bele iha instrumentu di’ak  hodi rekolla dadus sira.

“Liuhusi programa HAKBIT atu hakbesik nafatin   ba parseiru tomak ba ministeriu sira liuliu MSSI no ONG sira hotu, hodi fó tempu hola parte iha workshop ne’e hodi fó hanoin ba asuntu defisensia oinsa atu haree dadus EhD ne’ebé existe ho dadus ne’ebé ita iha oinsa bele halo no uza instrumentu ne’ebé ita realiza ona, hodi hamosu progresu ne’ebé diak no planu sira, familia UN Women nafatin servisu hamutuk ho liña ministerium no ONG sira hodi asegura planu asaun nasional ba EhD iha Timor-Leste”, Tenik  Representante Xefe UN Women iha TL

Entretantu, iha workshop ne’e partisipa husi Ministeriu balun, Representante Xefe UN Women iha Timor-Leste, Organizasaun Noun Governamental balun no Ema ho Defisensia.

Jornalista  : Eufrozina no Geraldino

Editor        :  Média RKDTL


 

 

Post a Comment

0 Comments