MKI REALIZA ENKONTRU HO SEKRETARIADU WTO MOLOK TIMOR-LESTE SAI MEMBRU WTO

 

Dili-26/01/2024-Media Defisiensia,  Ministériu  Komérsiu no Indústria hala’o enkontru ho sekretariadu WTO nune’e Timor-Leste bele sai membru World Trade Organization (WTO), hanesan susesu ne’ebé Timor-Leste hetan hodi servisu hamutuk ho parseiru dezenvolvimentu sira.

Tuir Ministru  Komérsiu no Indústria Nino Pereira hatete enkontru ohin hamutuk ho sekretariadu husi World Trade Organization no parseiru sira koalia kona-ba dezenvolvimentu Timor-Leste, nia    adezaun ba WTO  ne’e hanesan susesu ida.

“Ita halo enkontru ho sekretariadu husi World Trade Organization  no parseiru dezenvolvimentu  hodi koalia kona-ba depois Timor-Leste membru WTO ninia kontinuasaun oinsa nune’e  konfirma no marka tan sira nia komitmentu hodi kontinua apoia ba Timor-Leste molok ita nia adezaun ba WTO ne’e hanesan susesu ne’ebé hetan  husi parseiru dezenvolvimentu sira marka ona sira nia pozisaun hodi fó kontinuasaun”, Dehan MKI Nino iha salaun CCD Kinta 25/01.

Ministru ne’e salienta, ekipa tekniku sira organiza no komunika ona atu apoiu tuir nesesidade asistensia tekniku tuir rekursus umanu ne’ebé ita iha  presiza banhira adezaun ba World Trade Organization tanba ne’e enkontru ikus ho grupu traballu sei finalize iha Zenebra loron 26 fulan Fevreiro tinan ida ne’e hodi finalize estrutura ba  membru WTO.   

“Ekipa tekniku husi ita nia parte sei organiza, konsolida, kordena no komunika nune’e apoia sira ne’e tuir duni nesesidade ita nia asistensia tenkniku rekursus umanu depois ita nia adezaun ba iha WTO bainhira  ita finaliza ita nia enkontru iha Zenebra marka ona iha ajenda  iha 26 Fevreiru 2024  ita sei ofisializa finalize ita nia estatutu membru ba WTO , tanba ne’e Timor-Leste hetan vantajen barak tebes, ita integra iha ekonomia global sei hetan oportunidade barak no asesu ba merkadu, investimentu no hasa’e kapasidade rekursus umanu  iha areas oin-oin nune’e bele lori mundu mai timor”, Tenik MKI

Iha fatin hanesan representante Vise Primeiru Ministru, MKAE, MTA no Kordenador Ekipa Tekniku Adezaun Timor ba OMK  asessor Jorje Martins dehan prosesu negosiasaun to’o ona nia prosesu adezaun no sei finaliza negosiasaun ba membru WTO iha fulan 26-29 Fevreiru 2024 iha Abudavi.  

“Hau hanoin ita to’o  ona prosesu negosiasaun no iha prosesu adezaun ba Organizasaun Mundial Komersiu nia prosesu hahu husi 2015 tanba ne’e iha kontinuasaun no faze ida ne’e ami konklui 11 janeiru 2024 konklui negosiasaun atu sai membru whto sei finalize fulan fevreiru 26 to’o 29 iha tinan ne’e”, Tenik Asessor Jorje.

Entretantu dezvantajen husi negosiasaun sai membru WTO ita prontu  kala’e entermus padraun legal ho pratika ba atividade dezenvolvimentu ba ita nia ra’in,  maibé vantajen boot liu mak ita iha ona padraun internasional liuhusi aspektu komersiu  ne’ebé mak proteje  direitu, produtu no atividade komersiu tama ba OMK  hamutuk ho membru 164  prontu atu sai merkadu ba ita rain  tanba ne’e husu entidade hotu-hotu troka atetude  hodi adere ba padraun sira ne’ebé iha.

Jornalista : Geraldino & Pascoal

Editor : Media RKDTL