PNTL PRONTU HATAN IHA TRIBUNAL KONA BA KEIXA NE’EBÉ ELA VARIANA HALO.

Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor Leste (PNTL), Komisáriu Henrique da Costa

Dili-02/08/2023-Media Defisiensia, Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor Leste (PNTL), Komisáriu Henrique da Costa hatete, PNTL prontu hatan iha Tribunál kona-ba keixa ne'ebé ativista Ela Variana hato'o ona ba Ministériu Públiku.

Nia dehan, PNTL prontu atu kolabora, maibé apela mós ba iha sidadaun hotu, labele uza média sosiál ne'e tuir ema ida-idak nia hakarak.

"Sidadaun hotu-hotu iha direitu karik hanesan polísia halo buat ruma, tuir sira katak ida ne'e la loos, sira aprejenta ba iha Tribunál depois bolu ita hatan, ita sei la ses husi lei, tanba lei ne'e ba ema hotu-hotu. Sidadaun, ita prontu atu kolabora, atu apela mós ba iha sidadaun hotu, ita labele uza ita nia média sosiál ne'e tuir ema ida-idak nia hakarak, maibé iha ne'eba tenke hatene katak iha mós limitasaun, labele ida ne'e atu nune'e ameasa fali ema seluk ne'e la loos," dehan KOMJER PNTL, Komisáriu Henrique ba jornalista sira hafoin enkontru regulár ho Xefe Estadu iha Palasiu Prezidensiál Bairu-Pite.

Komandante ne’e hatutan, bainhira ameasa ona ne'e, satan hanesan atu oho ne'e krime, tanba ne'e polísia sei nafatin buka tuir, la'ós katak ba Ela Variana de'it, mas seluk tan ne'ebé sei uza nafatin média sosiál nune'e fó ameasa ba ema seluk ne'e, sei nafatin buka tuir nune'e hodi halo prosesu.

Nia hatete, servisu defensór ne'e nia halo saida, nia defende ema, ne'ebé defensór defende ba Ela Variana depois aprejenta ba mak PNTL hatan.

Tanba, PNTL ne'e reprezenta governu, ne'ebé atu indiminijazaun ne'e lá'os ema ida husu de'it dehan tenke selu ida ne'e, ne'e foti osan fó ba malu laiha ne'e liu husi prosesu ida.

Molok ne'e, Defensor Publiku, Sergio Dias Quintas, hateten, Ela Variana hatama prosesu sivil ba Tribunal Dili hodi kontra atuasaun PNTL tanba konsidera atuasaun membru sira hasoru Ela Variana la tuir lei.

Nia dehan, Ela Variana lansa liafuan Ameasa hasoru Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão iha rede média sosial sei-dauk iha vitima ruma hato'o keixa.

Nune'e, Defeza ne'e akompana Ela Variana mai iha Tribunal Dili atu rejista prosesu sivil ida kontra estadu liu-liu ba PNTL.

Nia dehan, prosesu sivil ne'ebe Ela Variana hatama iha tribunál la'os atu kontra instutuisaun PNTL maibe kontra atuasaun ilisita ne'ebe mak membru polisia balun halo hodi hamosu prejuizu patrimonial no naun patrimonial ba Ela Variana.

"Ohin loron ha'u akompana alin Ela Variana hodi mai rejistu kazu ne'e iha Tribunal Dili, ita espera katak, ba oin tribunal bele hasai Notifikasaun ba parte kontrariu liu-liu ba PNTL", dehan nia ba Jornalista sira iha Tribunal Dili, Kolmera Kinta (27/07)

Nia hatutan, lei la admite atuasaun ilisita ne'e tanba PNTL ninia atuasaun sira tenke bazeia ba lei, tanba ne'e mak alin Ela Variana konsidera atuasaun membru polisia sira hasoru nia ilegal la tuir lei.

"Ho ida ne'e mak ohin dader alin Ela Variana mai hatama prosesu sivil liu-liu kona-ba prejuizu ne'ebe nia sente sofre, ho ida tribunal bele hare katak, bele fo indemizasaun ou reparasaun ba lezada ne'e rasik", Nia hato'o

Nia esplika, prosesu sivil ne'ebe Ela Variana hatama ba Tribunal atu kontra atuasaun ilisita ne'ebe pratika husi membru polisia investigasaun kriminal balun tanba ne'e prosesu kontra membru sira ne'e.

Nia esklarese, prosesu sivil ne'e Ela Variana hatama ba Tribunal la hare ba membru PNTL hira mak indentika, maibe prosesu sivil ne'ebe Ela Variana hatama kontra atuasaun ilisita ne'ebe membru PNTL sira pratika.

"Ha'u espera prosesu sivil ne'e alin Ela Variana hatama ba Tribunal ne'e prense ona ninia formalidade, ne'ebe ba oin parese tribunal bele notifika PNTL mak sei mai tribunal hodi defende atuasaun ilisita ne'ebe pratika husi membru polisia sira", Nia relata.

Denunsia Publiku ba MP

Purtantu Defeza ne'e hateten, alin Ela Variana hatama tiha prosesu sivil ba Tribunal Dili. No sei hatama tan prosesu ida ba Ministeriu Publiku hodi halo denunsia publiku kriminal hasoru membru PNTL balun.

Nia dehan, Ela Variana halo denunsia ba Ministeriu Publiku tanba iha semana kotuk Ela Variana halo deklarasaun katak, membru polisia ne'e halo kapturasaun iha tendensia bele pratika abuzu poder.

"Alin Ela Variana halo denunsia ba Ministeriu Publiku hodi hatene dekobre abuzu de poder ne'e halo husi membru polisia sira", Nia konklui.

Molok nee, Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) husi Departamentu Investigasaun kriminal Nasionál (DIKN) Indentifika ona ativista feto ID Facebook "Ela Variana" ne'ebé lansa liafuan Ameasa hasoru Primeiru Ministru (PM) Kay Rala Xanana Gusmão iha rede média sosial.

Autoridade seguransa PNTL foti ativista  ID Facebook Ela Variana ne'e iha loron 12/07 tuku 08:00 dader iha nia rezidensia uma aluga ida  besik iha area Universidade da Paz (UNPAZ) Manleu, Postu Administrativu dom Aleixu Munisipiu Díli.

Tuir informasaun ne'ebé jornal INDEPENDENTE asesu katak, bainhira ekipa PNTL too iha rezidensia nia hela ativista feto Ela Variana la kopera ho autoridade seguransa hamosu diskusaun, durante minutu 20 nia laran ikus mai sidadaun feto ativista ne'e kopera, depois ekipa PNTL transporta ho kareta ba iha Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional (DIKN) nia fatin iha tuku 10:00 hodi submete na peosesu indentifikasaun iha kuartel Jeral PNTL Kaikoli Díli.

Asaun Autoridade seguransa PNTL bazeia ba konteudu informasaun ne'ebé  ativista feto ho ID Facebook 'Ela Variana' lansa iha rede sosial Facebook.

“Prontu oho Xanana neebé hahalok malkriadu bá inan feton sira ka lae? Sé la brani, entaun, keta hatudu liman moos bá povu kiik neebé hanesan ho ita-boot,” komenáriu husi Ela Variana iha média sosial Facebook.

Tanba ne'e PNTL halo asaun foti sidadaun feto ativista ne'e lansa iha rede sosial, deskonfia iha relasaun ho atuasaun PNTL nian hasoru sidadaun MJ, nuudár nain bá ID Facebook Jonn Malic, neebé ekipa PNTL husi Departamentu Investigasaun Kriminál  halo tiha ona identifikasaun iha loron segunda 10/07 foin lalais.

“Ita ezíje justisa! Sé deit mak sala, tenke prosesu, tansá, lider nee husik lívre,” Ela Variana hateten tán iha rede sosial fecebook.

Hafoin ekipa PNTL husi Departamentu Investigasaun Kriminal Nasional (DIKN) halo tiha prosesu indentifikasaun foti tiha sidadaun feto ativista ID Facebook 'Ela Variana' hodi liberta haruka fila ona ba uma.

Oras nee dadaun, Investigadór sira halo hela identifikasaun bá Ela Variana, hodi buka hatene didiak postájen sira nee, ninian duni ka laós.

Intervista: Alexandre Salsinha

Editor: Alexandre Salsinha

 

Post a Comment

0 Comments