Dili-03/07/2025-Média
Defisensia, Corre Group Transparency Timor-Leste
(CGT-TL), realiza sosializasaun asuntu Ema ho Defisensia no konvensaun diretu EhD
ba embaixadór foun sira iha Ministerium no Sekretariu Estadu ne’ebé tuur iha Planu
Asaun Nasional ba EhD iha Timor-Leste, hodi redus deskriminasaun no kria
asesibilidade ba ema hotu ho inkluzivu.
Koordenadór Nasional,
Jemicarter Moniz dos Reis, hatete atividade sosializasaun asuntu ema ho
defisensia ba embaixadór foun sira, hodi hatene importansia ba ministeriu sira
nune’e bele kontinua implementa Planu Asaun Nasional ba EhD iha rai-laran.
“Sosializa informasaun
husi RHTO no ADTL kona-ba CRPD ba Planu Asaun Nasional ba EhD ida ne’e
importante tebes tanba ita iha embaixador foun ba EhD, ohin halo sosializasaun
bai ta nia embaixador sira mos bele iha konese diak asuntu ema ho defisiensia.
Tuir PAN ne’ebé maki ha katak ministeriu no sekretariu estadu mak agora
implementa PAN ba EhD, maibé sira ladun envolve maximu oinsá sira bele rona
preokupasaun EhD nian hodi hatoo ba iha
ministeriu balu preokupa hela sira nia servisu no prezemsa iha ne’e mak Edukasaun,
Saude, Obras sira-na’in tolu partisipa iha sosializasaun ne’e”, Dehan
Koordenadór CGT-TL Jemicarter iha Salaun Tawer Fatuhada Dili, 02/07.
Hatutan tan,
Koordenadór Nasional Jemicarter, katak CGT-TL iha ona estabelesimentu ba
programa EhD, maibé presiza orsamentu seriu nune’e bele implementa programa
sira, liga ho EhD nia preokupasaun liuliu asesibilidade hodi asesu ba
edukasaun, saude no seluk tan.
“Ita estabelese ona
programa EhD nian liga ho orsamentu estadu dala barak ita sempre hatoo preokupasaun
ba oinsa sira bele aloka orsamentu ba hadia asesibilidade ba EhD. Ita haree
katak iha ministeriu balu ita haree nia progresu ne’e di’ak, ita haree halo
dezenvolvimentu ba EhD lao ho di’ak. Tanba ministeriu MTK nia kria buat barak
liuliu rampa sira halo iha elazer sira no edukasaun kria rampa iha eskola, hodi
fasilita maluk defisiensia sira. Ita nafatin eziji ba governu tanba sedauk tau
seriedade no orsamentu ba maluk Defisensia sira ita nafatin halo advokasia ba iha
Parlamentu Nasional ho maneira oinoin bele liuhusi audiensia nune’e bele tau
atensaun ba EhD”, Esplika Koordenadór CGT-TL.
Iha fatin hanesan Xefe
Planeamentu Transporte Komunikasaun, Marcal Pinto dehan, Ministeriu iha ona Asuntu Politika Nasional no abordajen sira ba iha planu asaun nasional ba EhD
hahu kedas iha tinan kotuk atividade barak hala’o ona iha tereñu, hodi responde
ba preokupasaun EhD liuliu kria rampa sira iha instituisaun rasik no fatin públiku
balun no sei kontinua tan.
“Hau nu’udar Embaixdór
foun iha MTK ba Asuntu Politika Nasional hanesan abordajen jeneru deklarasaun
OBS no PAN ba EhD hahu 2021 to’o 2030 atividade ohin relevante ba ausntu ne’e.
hanesan embaixador servisu hanu 2013 too mai ohin loron atividade lubuk ida, ami
realiza no halo ona bazeia ba PAN ba EhD liga ba planu ministeriu nian kada
tinan sempre halao. Iha periodu hirak nia laran mai Nunu governu
konstituisional iha 2023 mai ami iha atividade ne’ebé implementa mak halo
sosializasaun ba transporte seguru ne’ebé kada tinan MTK preve orsamentu iha
deklarasaun OBS ne’ebé ita sempre halo iha munisipiu sira no tinan ne’e ita iha
prosesu preparasaun dokumentu ba terseiru trimester, ita kontinua halo ba
munisipiu sira ne’ebé sedauk ba no postu sira ne’ebé previstu ona iha planu
asaun iha ministeriu nian”, Tenik Xefe Planeamentu Transporte Komunikasaun
Entretantu, benefisiariu sira ne’ebé ministeriu atu fó transporte públiku seguru ba EhD mak konvida feto potesial 10, balun vida agrikultura no kondutór sira ministeriu halo iha munisipiu sira inklui asesibilidade, bazeia ba konvensaun internasional ne’ebé koalia ba asesibilidade no letra braille. Bainhira iha avisu ruma tenke hakerek ho letra braille, nune’e EhD matan bele asesu rasik ba informasaun sira no kria rampa ba iha autobas. Ministeriu rekruta ona maluk defisiensia ida servisu iha instituisaun refere durante tinan rua ona.
Partisipa iha atividade
sosializasaun ne’e husi Ministeriu Saude, Edukasaun, SECOMS, ONG no Ema ho
Defisiensia husi RHTO no ADTL. Orador prinsipal nain-tolu husi Rais Hadomi Timor-Oan,
Asosiasaun Defisensia Timor-Leste no Core Group Transparency Timor-Leste.
Jornalista : Geraldino Magno
Editor :
Média RKDTL
0 Comments