Díli-20/05/2025- Média Defisiensia,
Iha
esforsu atu sustenta paz no koezaun sosial iha komunidade Timor-Leste,
organizasaun Haburas
Dezenvolvimentu Talento (HADEZTA) halo programa formasaun ba
juventude sira hodi hasa’e sira nia kapasidade liu husi abilidade esensial
hanesan edukasaun
sivika, lideransa, no rezolusaun
konflitu la ho violénsia.
Iha
intervista ba jornalsita sira, Adjunta Provedora dos Direitus Humanos no Justiça
PDHJ Maria Mrilia Ximenes Castro de Oliveira hatete, liu husi servisu hamutuk
ida ne’e hodi fasilita formasaun importante ne'e ba juventude sira bele aprende no komprende kona
ba koezaun social no rezolusaun konflitu.
“Ha’u
hanoin kona ba formasaun ida ne’e ami servisu hamutuk ho HADEZTA AHDMTL no mos
UNDP ne’ebé mak apoiu atividade formasaun ida ne’e, ha’u Hanoi formasaun ida
ne’e di’ak ida mak oinsa atu bele hare kona ba iha rezolusaun konflitu nian,
iha koezaun sosial atu halo oinsa atu juventude sir abele hatene di’ak kona ba
kazu ka konflitu ruma ne’ebé mak akontese, sir abele halo prevensaun, sira mós
bele iha solusaun ba iha kazu ne’e rasik ka problema ne’ebé mak karik sira
hasoru no karik problema ne’ebé akontese mos ba iha komunidade sira mos bele
partisipa atu kontribui ba iha rezolusaun konflitu ne’e rasik,” dehan Adjunta
(PDHJ) Maria Marilia iha salaun HADEZTA Aimutin suku Comoro Postu Dom Aleixu
Munisipiu Dili Segunda Feira 19/05.
Fatin
hanesan Diretur HADEZTA Francisco de Araujo hatete, HADESTA durante ne’e
servisu hamutuk hodi haree ba iha area social, edukasaun hodi fasilita
formasaun ba joven sira ho maneira oin-oin kona-ba lala’ok atu hetan servisu
ne’ebé diak iha future.
“Ami
servisu hamutuk UNDP, kona-ba Koezaun Sosial, ba iha edukaaun sivika, no joven
sira bele aprende buat ruma husi ne’eba, tamba ita hare’e katak joven sira maka
lori problema iha komunidade, ba iha
nasaun , entaun ita hakarak kapasita joven sira nia kapasidade atu sira bele
iha hanoin rasik bele oinsá bele buka servisu, atu kria rasik servisu ba sira
nia an , tamba ne’e mak hadezta servisu hamutuk ho UNDP, hakerek unidade
kurikular ida liga ba iha rezolusaun konflitu. Iha tea ne’e lori durante semana
ida, sei envolve ba iha edukaaun sivika , ekonomia , lideransa, no oinsa sira
bele loke sira nia negosiu rasik, ida ne’e lori sira hasoru nasaun ida ne’ebe
mak modernizasaun iha buat diak no buat at ne’ebe joven sira hasoru , atu
kapasita sira ho dalan ida ne’ebe mak diak ba sira”, Esplika Diretur HADEZTA.
Hatutan
Diretur HADEZTA katak espera ba futuru joven sira bele aprende ho diak, iha
formasaun ne’ebé fahe husi oradór sira tuir unidade kurikular ne’ebé prepara.
“Ita
espera durante formasaun loron lima ne’e sira bele aprende ho diak, orador
ne’ebe mak lori materia ne’ebe mak furak atu joven sira bele aprende ho diak no
furak atu aumenta kapasidade joven sira nia liu husi materia ne’ebe mak iha. Iha
orador rasik ne’ebe mak haree unidade kurrikular ne’e, nia sei lori material ba
loron lima, orador refere eis deputada, no embaixadór Korea nian, tamba ita
hatene katak iha esperensia ne’ebe mak luan
no dia, oinsa bele hadia joven sira liu husi matenek ne’ebe mak nia iha
bele espresa ba joven sira. Orador husi PDHJ lori material kona-ba oinsa mak
iha problema ruma atu keixa , no oinsa mak ato’o preokipasaun komunidade sira,
oinsa mak lori kazu ba iha PDHJ, bele tulun sira. Orador husi SECOOP atu bele
lori materia kooperativa , oinsa mak joven sira bele kria nejpsiu ba sira nia
an, no ba komunidade sira”, Akresenta Diretor HADEZTA.
Relasiona
ho atividade ne’e Joven sira ne’ebe partisipa iha formasaun ne’e hamutuk 50,
husi formasaun ne’e HADMTL rasik mak implementa, no husi ahisaun no mos joven
sira husi HADEZTA no komunidade sira reprezenta husi suku manleu, partisipa iha
formasaun ne’e ho diak, bele ba aplika fali iha sira nia komunidade. Formasaun
ne’e hetan apoiu husi UNDP, hahu fulan dezembro to’o Junhu, ho fundus 50.000 ba
aktividade formasaun no mos sensibilizaun iha eskola 4 de setembro, 10 de
dezembro, no finantil , hanesan eskola sira ne’ebe mak identifika problema
ne’e. tamba servisu hamutuk ho ministeiru edukasaun , durante fulan 8 mak
susesu sei implementaaun iha futuru mai.
Tuir
Direitor Ezekutivu AHDMTL, Gabriel Ponciano de Sousa, dehan formasaun ida-ne’e
importante tebes ba maluk defisiensia sira atu hatene kona-ba pontus importante
rua hametin paz no setor ekonomia, produsaun liga ba inovativu
sira.
“Formasaun
iha buat rua mak ida hametin paz, reduz konflitu iha sosiedade koalia kona-ba
koezaun sosial atu halakon normas sira
ne’ebe mak iha, liu-liu norma diskriminativu, pratika violasaun sira ne’ebe mak
atu hasoru joven, no joven defisiensia sira. Rua benifisu oinsa bele iha setor ekonomia,
produsaun liga ba inovativu sira ne’ebé mak iha, koalia kona-ba produsaun, atu
hametin sira nia kriatividade ho inovativu iha sosiedade ida presiza formasaun
ida ne’ebé mak kualidade ba sira” Tenik Diretor AHDMTL.
Jornalista : Eufrozina Braz
Editor : Media RKDTL
0 Comments