Husi Municipio : Oe-Cusse.
Postu Administrativo : Pante-Macassar
Aldeia : Maunaben
Istoria Moruk Januario, moris iha loron 1 fulan Janeiro tinan 2001, husi familia simples, Januario nia Pai Jacinto Oqui no Mae Domingas Quelo, oras ne'e la hamutuk ona ho oan Janu fila hikas ba aman Maromak. Januario iha maun ida no bin ida, sira na'in rua mos fila hikas ba Aman Maromak. Januario hela de'it ho apa kiik Janu nia pai nia alin. Janu moris mai ho kondisaun ne’ebe mak diak hela, no rona husi familia sira koalia, Januario katak nia di'ak hela, wainhira moris mai, Januario rasik la hatene monu ka oinsa mak sai hanesan ne’e familia sira hatene no sira uza aimoruk tradisional, hodi kaer Januario atu nune’e bele rekopera husi moras ne’e.
Bainhira Januario hetan moras ne’e nia tur deit iha kadeira durante tinan 2 nia laran, no la halo buat ida, no Januario hakdasak ou tur tun rai deit labele lao ho distansia ne’ebe mak dok. Wainhira Januario lao la forsa atu lao ba dook ho nune’e Januario nia familia sira lori nia mai iha hospital HNGV no dotora sira fo ai tonka ida ba Januario uza atu bele lao dook, no nia konsege lao duni to’o iha Oe-cusse Vila.
Januario rona informasaun husi dotor sira dehan katak, lalika hodi nia ba uma maibe, hodi nia ba amu atu nia bele hela iha ne’eba, no Januario konsege ba iha ne’eba nia sempre reza hamutuk ho sira. Amu haruka Januario eskola nune’e nia eskola hahu husi SD klasse 1 to klasse 5, no Januario uza deit ai tonka mak hodi la'o ba eskola, maibe lalais de'it ai tonka Januario husik no la uza, tanba nia bele hamrik mesak hodi lao dook ba eskola ho grasa nai Maromak nian Januario bele lao mesak sem ai tonka.
Sentimentu Agora, Januario sente kontente tanba mai hela iha organizasaun ahisaun no sente kontenti iha fatin kalan deskansa nian, no ai-han sira nebe lorlor hau konsumu, sente haksolok tebes bele hetan mos oportunidade hanesan mos maluk sira seluk hodi tuir formasaun iha fatin/organizasaun sira seluk, hetan oportunidade. Januario mos bele tuir kursus komputador iha sentru Ahisaun senti konfortavel, wainhira nia konversa ho nia maluk sira ne’ebe la ho kondisaun defisensia.
Sentimentu Uluk Nian, Januario sente tristi tanba uluk hau sei hela iha familia nia hetan deskriminasaun husi sosiedade, no familia rasik hanesan la hetan oportunidade atu tuir formasaun no involve an iha atividades komunitariu. Tanba de'it Januario ho kondisaun defisensia, nia sente tristi wainhira Januario konversa ho maluk sira ne'ebe kondisaun la ho defisensia.
Esperansa ba Futuru, Januario fiar an tanba la hetan ona deskriminasaun husi sosiedade, no nia sei hetan mos oportunidade atu ba eskola, no bele ona atu involve an iha atividades saida deit. Januario nia mehi ba futuru hakarak servisu hamutuk ho maluk sira iha area eletronika.
Jornalista : Bertanizia da Silva Sarmento (Estajiada)
Editor : Media RKDTL
0 Comments