Programa Manejer AHDMTL Luciano Borjes
Dili-18/09/2023,
Media Defisiensia, Objetivu husi Programa Advokasia ida ne’e
oinsa atu fo treinamentu ka sensibilizasaun ba komunidade no Autoridade lokal
sira atu fo Oportunidade no laiha deskriminasaun ba Ema ho Defisiensia iha
Timor-Leste.
Dada lia iha Studio RKDTL Programa Manejer Luciano Borjes hatete programa
Advokasia lidera husi EhD, atu realiza programa ne’e ekipa AHDMTL hala’o
enkontru ho liña ministeriu sira antes tun ba base hodi fo treinamentu ba
Autoridade lokal no hala’o Advokasia direita nomos liu husi media nune’e ema
hotu bele tau importansia ba EhD Matan no tipu EhD sira seluk, hodi la hetan tan
Deskriminasaun husi ema seluk.
‘‘Programa
Advokasia ne’ebé lidera husi ema ho Defisénsia matan, no ema Defisiénsia
hamri’ik luta aktus deskriminasaun hotu-hotu ne’ebe mak hasoru ema Defisiénsia
iha iata nia sosiedade nia le’et. Antes atu hala’o programa ne’e halo enkontru
uluk ho lideransa sira iha kada Ministeriu no Ministeriais sekretariu estadu
sira, buat ne’ebe hala’o iha advokasia maka tun ba iha baze liuliu iha suku,
postu, nomos iha Munisipiu oinsá fo treinamentu Sensibilizasaun ba autoridade
lokal atlu fo importánsia ba ema ho Defisiénsia sira atu nune’e labele iha
deskriminasaun.
Maneira
seluk husi advokasia nian maka halo komunikasaun iha media social, radiu
komkunidade, RTTL no GMN dalaruma mos husi Brosour atu nune’e ema bele hatene
advokasia ema ho Defisiénsia nian no programa Advokasia ida ne’e espesifiku ba
ema Defisiénsia matan, maibé iha parte seluk mós ami tau mós advokasia enjeral
ba tipu Defisiénsia sira hotu, tanba servisu referal’’ dehan programa Manejer
AHDMTL iha Studio RKDTL Aimutin Dili.
Nia
hatutan Programa advokasia mos hala’o oinsa atu hare fatin sira ne’ebe maka la
asesibilidade ba ema ho Defisiénsia hanesan fatin eskola, fatin saúde, nomós
intituisaun públiku sira atu nune’e bele rekomenda ba governu tau matan fatin
sira hodi labele fó impaktu ba ema Defisiénsia sira atu asesu.
Bainhira
hala’o prgrama advokasia ida ne’e iha nia dezafiu maka, tun ba iha tereinu
sempre hetan deskriminasaun husi sosiedade sira ne’e katak ita halo bebeik
maibé ita nia sosiedade seidauk iha konsiénsia masimu hodi muda sira nia
hanoin.
Entaun
iha programa refere la fasil ba ita atu muda ema ida nia hanoin tuir saida ita
hatene, liu husi dezafiu sira ne’e katak sai oportunidade ida ba ita ka ADHMTL
atu halo advokasia diak liu tan iha futuru, tenik nia iha Studiu RKDTL.
Iha
nia parte rekomenda ba Governu ka Instituisaun sira atu debate ba asuntu EhD nian
ho fuan, tanba EhD barak mak Eziji sira nia direitu, no nia mos rekomenda ba
komunidade no sosiedade sira atu uza termonolojia ne’ebe los hodi lahetan tan
deskriminasaun ba EhD.
Rekomendasaun
ba governu ka instituisaun sira ne’ebé tau matan ba ema ho Defisiénsia katak,
debate karik, debate ho fuan labele debate ho liafuan tanba ema ho Defisiénsia
barak maka ezije hela sira nia direitu maibé ita husik le’et de’it,
Iha
parte seluk husu mos ba ita nia sosiedade, ka familia sira atu fo importansia
ba ema ho Defisiénsia atu hatudu abilidade, hatudu kapasidade ne’ebé ema ho
Defisiénsia iha no labele izola ka deskrimina sira nune’e uza termonolojia
ne’ebé dignu ba sira atu nune’e bele hasai sira husi deskriminasaun ba
dezenvolvimentu ida ne’ebé diak no inkluzivu.
Jornalista:
Adriano dos Santos
Editor:
Alexandre Salsinha
0 Comments